4VEIFMIJ

Theaterprogramma op 4 mei
Op 4 mei, aansluitend aan de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam, vindt Theater Na de Dam plaats, een theaterprogramma bestaande uit tientallen voorstellingen in verschillende theaters en locaties in het hele land. Om 21.00 uur zijn bestaande én nieuwe theaterproducties te zien, die zich allemaal direct of indirect verhouden tot de periode van de Tweede Wereldoorlog: de Holocaust, de opkomst van het nationaalsocialisme, het Nederlands verzet in de oorlog, ons Indische oorlogsverleden, de onderdrukking van andersdenkenden en het herdenken en herinneren zelf. In 2010 vond de eerste editie van Theater na de Dam plaats. Wat is begonnen als een kleinschalig initiatief in de theaters in de Amsterdamse Nes is inmiddels uitgegroeid tot een nieuw gebruik, niet alleen in theaters in Amsterdam, maar in het hele land.

Herdenken en theater
De Dodenherdenking dreigt de laatste jaren haar historische betekenis en zeggingskracht steeds meer te verliezen. Niet alleen staat de Tweede Wereldoorlog verder van de jongere generaties af, ook is het karakter van de herdenking zo algemeen geworden dat het stilstaan bij de slachtoffers van toen en de daarmee verbonden reflectie op de eigen tijd afwezig dreigen te raken. Theater is de plek bij uitstek voor verschillende verhalen en perspectieven, voor verbeelding en empathie, de plek waar geschiedenis concreet en levend gemaakt wordt; het is vanuit dit besef dat Theater Na de Dam is opgezet. Met dit initiatief, dat in 2010 zijn eerste editie beleefde, wordt een sinds de jaren ‘60 bestaande traditie om na de Dodenherdenking toepasselijke toneelteksten voor publiek te lezen opgepakt en groter doorgezet. Met Theater Na de Dam wordt aan een ieder de ruimte gegeven om na Dodenherdenking voor een betaalbare prijs een bijzondere voorstelling te bezoeken. Theater Na de Dam wil een beweging in gang zetten die door meerdere theaters en theatermakers – ook door de rest van Nederland – wordt overgenomen, zodat de betekenis, werking en diepte van herdenken een relevante voortzetting krijgt die, zonder aan kracht in te boeten, iedereen zal blijven aanspreken. Theater Na de Dam is een initiatief van de theatermakers en filosofen Jaïr Stranders (1978) en Bo Tarenskeen (1981). Sinds 2002 lezen zij onder de noemer Barbaren & Co op 4 mei samen met andere theatermakers toneelteksten voor publiek.

Nieuwe voorstellingen
De programmeurs van Theater Na de Dam benaderen elk jaar een aantal theatermakers met de vraag of zij speciaal voor Theater Na de Dam een nieuwe voorstelling over de Tweede Wereldoorlog willen maken. Hiermee wordt zichtbaar hoe verschillende theatermakers van nu, jong en oud, zich verhouden tot die zo complexe en bepalende historische periode en wat die nog voor hen betekent.

Jongeren en Theater Na de Dam
Een paar edities geleden vond de eerste jongerenproductie van Theater Na de Dam plaats. De jongeren verdiepten zich samen met theatermakers in de geschiedenis van hun wijk ten tijden van de Tweede Wereldoorlog en hebben buurtbewoners geïnterviewd over hun ervaringen. De interviews vormden de basis voor hun voorstelling. Inmiddels zijn de voorbereidingen voor maar liefst tien jongerenvoorstellingen in volle gang in Amsterdam, Rotterdam, Schagen, Almere, Utrecht, Dordrecht en Groningen.